Każdy z nas niemalże każdego dnia zawiera jakąś umowę a warto wiedzieć, że mogą one zawierać niedozwolone klauzule umowne.

Podpisujemy w swoim życiu szereg różnych umów, dlatego warto znać niedozwolone klauzule umowne. Umowy takie dotyczyć mogą czynności życia codziennego, jak na przykład zakupu biletu, czy pieczywa w sklepie spożywczym. Są też takie, które pociągają za sobą doniosłe skutki prawne dla konsumenta.

Często konsument nie ma wpływu na treść zawartej umowy, ponieważ druga strona nie przewiduje możliwości negocjacji.

Tytułem przykładu mogę wymienić umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, umowę o imprezę turystyczną, umowę ubezpieczenia, umowę pożyczki, czy umowę kredytu, w tym zwłaszcza tzw. umowę kredytu frankowego. Taką umowę konsument może odrzucić, co spowoduje, że nie zawrze jej. Może też do niej przystąpić jedynie poprzez akceptację jej treści. Warto pamiętać, że w takim przypadku konsument jest chroniony przez prawo.

Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.

Mowa tu o tzw. niedozwolonych postanowieniach umownych, tzw. “klauzulach abuzywnych”. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Powstaje zatem pytanie, jakie postanowienia uznajemy za niedozwolone klauzule umowne?

W szczególności mogą to być takie, które:

• pozbawiają wyłącznie konsumenta uprawnienia do rozwiązania umowy, odstąpienia od niej lub jej wypowiedzenia,
• nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy,
• nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego,
• przewidują uprawnienie kontrahenta konsumenta do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy,
• wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania,
• przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać się przed zawarciem umowy,
• uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie umowy od zawarcia innej umowy, niemającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienie,
• uzależniają spełnienie świadczenia od okoliczności zależnych tylko od woli kontrahenta konsumenta,
• przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy.

Co zrobić, gdy w umowie znajdują się niedozwolone klauzule umowne?

Jeśli umowy jeszcze nie zawarliśmy, to mamy ma prawo zwrócić się do drugiej strony stosunku prawnego z prośbą o zmianę danej klauzuli abuzywnej. Jeżeli kontrahent nie zgodzi się na to, najlepiej nie podpisywać umowy. Może ona nieść za sobą negatywne konsekwencje. Gdy doszło już do zawarcia umowy i jest w niej niedozwolone postanowienie umowne, to nie wiąże ono konsumenta z mocy prawa. Wówczas w pierwszej kolejności najlepiej zwrócić się do kontrahenta, by usunął klauzulę abuzywną z umowy. Jeśli przedsiębiorca tego nie uwzględni, to należy wystąpić do sądu powszechnego o ustalenie, że określone postanowienia umowy nie wiążą konsumenta. Konsument ma też prawo zwrócić się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, by ten zbadał, czy na pewno wskazane przez niego postanowienia umowne nie stawią klauzul abuzywnych.

Konsumencie, zawarłeś umowę, ale masz wątpliwości, czy wszystkie postanowienia w niej zawarte są dopuszczalne?

W efekcie nie wiesz, co dalej robić? Zgłoś się do nas, a my dokonamy bezpłatnej analizy treści umowy i wskażemy właściwe działanie.

Autor: radca prawny Dominika Witkowska.

Zapraszamy do zapoznania się z naszym ostatnim wpisem https://szantar.pl/bez_kategorii/kreos-nsfiz-przegrywa-w-dwoch-instancjach/