Kodeks karny wykonawcza stwarza możliwość na odbycie kary pozbawienia wolności
w warunkach dozoru elektronicznego. Co to oznacza w praktyce? Skazany może
odbywać karę pozbawienia wolności poza murami zakładu karnego, będąc
jednocześnie pod kontrolą urządzeń elektronicznych.
Kiedy można odbyć karę pozbawienia wolności w warunkach dozoru
elektronicznego?
Przesłanki do skorzystania z tej instytucji określa art. 41la § 1 k.k.w.,
który wymaga łącznego spełnienia poniższych warunków:
- wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą
jednego roku i 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art.
64§ 2 Kodeksu karnego, a zatem te dotyczące recydywy
wielokrotnej, - jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary,
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły na to zgodę,
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie
stoją na przeszkodzie warunki techniczne.
Jakich kar dotyczy dozór?
Wniosek ten możemy złożyć mając do czynienia zarówno z bezwzględną karą
pozbawienia wolności, czy też karą pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania, której wykonanie przez sąd następnie zostało
zarządzone. Sąd penitencjarny może udzielić zezwolenia na odbycie kary
pozbawienia wolności skazanemu który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie
karnym, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne
szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w
zakładzie karnym. Skazanemu, który rozpoczął wykonywanie kary pozbawienia
wolności można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego
pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają
dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Co gdy osoba zamieszkująca wspólnie ze skazanym nie wyraziła zgody na dozór?
Jeżeli dorosła osoba zamieszkująca ze skazanym nie wyraziła zgody na
zastosowanie dozoru elektronicznego Sąd i tak może udzielić zezwolenia na
odbycie kary tym systemie, ale tylko w przypadku gdy wykonanie kary w sposób
oczywisty nie wiąże się z nadmiernymi trudnościami dla osoby i narusza jej
prywatność jedynie w nieznacznym stopniu. Osobie, która nie wyraziła zgody na
postanowienie sądu przysługuje zażalenie.
Właściwość Sądu
Sądem właściwym do wydawania rozstrzygnięć w przedmiocie dozoru elektronicznego
jest Sąd Penitencjarny w okręgu którego skazany przebywa. W
przypadku, gdy skazany odbywa już karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym,
posiedzenie w przedmiocie rozpatrzenia wniosku odbywa się w tym miejscu. Gdy
skazany odbywa już karę w zakładzie karnym Sąd ma obowiązek przesłuchać
przedstawiciela administracji tego aby dowiedzieć się, czy udzielenie zezwolenia
jest w ogóle celowe.
Kto może złożyć wniosek o odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego?
Podmiotem uprawnionym do wystąpienia z wnioskiem jest skazany lub jego obrońca,
prokurator, sądowy kurator zawodowego lub dyrektor zakładu karnego. Wniosek wraz
z uzasadnieniem składa się na piśmie. W odróżnieniu od wniosku o odroczenie
wykonania kary pozbawienia wolności, wniosek o udzielenie zezwolenia na odbycie
karty w systemie dozoru elektronicznego wolny jest od opłat.
Sąd penitencjarny powinien wydać postanowienie w terminie 30 dni od dnia wpływu
wniosku. We wniosku o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary
pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego warto sformułować również
wniosek o wstrzymanie wykonania orzeczonej kary. Ma to szczególne znaczenie
wówczas, gdy skazany otrzymał już wezwanie do stawienia się w zakładzie karnym
celem odbycia kary pozbawienia wolności.
Co warto zawrzeć we wniosku?
We wniosku należy sformułować propozycję harmonogramu, określającego ramy
czasowe każdego dnia w ciągu tygodnia, w których skazany byłby uprawniony do
oddalenia się z miejsca stałego pobytu. Dobrze jest wyjść również z propozycją
nałożenia przez Sąd na skazanego pewnych obowiązków np. podjęcia leczenia.
Jeżeli skazany odbywający karę pozbawienia wolności w systemie dozoru
elektronicznego nie będzie wykonywał nałożonych na niego obowiązków, zgoda
której udzielił Sąd w każdej chwili może zostać cofnięta. Jak wskazał Sąd
Apelacyjny Krakowie w postanowieniu z dnia 6 maja 2019 r. II AKzw 297/19,
przestrzeganie harmonogramu ustalonego przez sąd w porozumieniu ze skazanym
stanowi istotę odbywania kary w SDE, a odbieganie od niego pozbawia sensu
wykonywanie kary w tym systemie.
Co powinno się znaleźć w uzasadnieniu?
Ogromną wagę należy poświęcić prawidłowemu uzasadnieniu
wniosku. Od przedstawienia argumentacji w tej części pisma, zależeć
będzie powodzenie składanego wniosku o dozór. Na okoliczność spełnienia
przesłanek wynikających z art. 41la k.k.w. należy przedstawić odpowiednie
dokumenty oraz oświadczenia. Same gołosłowne twierdzenia w tym przypadku nie
wystarczą. Warto pamiętać o tym by wskazać do kogo należy nieruchomość, gdzie
będzie odbywana kara, kto w niej mieszka, zaznaczyć, że wszystkie osoby w niej
zamieszkujące wyraziły zgodę na odbycie tam kary. Ponadto, należy zwrócić uwagę
Sądu na to czy skazany wykonuje prace, opiekuje się najbliższymi członkami
rodziny, bądź sam tej opieki wymaga. Do wniosku należy załączyć umowę o pracę, a
także pełną dokumentację medyczną. Sąd w toku postępowania będzie badał, czy
zostały spełnione wszystkie warunki przewidujące skorzystanie z tej instytucji,
w szczególności to czy skazany w pełni zrozumiał naganność swojego, jaki jest
stopień demoralizacji skazanego, w tym jak wygląda jego życie po wydaniu wyroku,
a także czy odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru
elektronicznego byłoby dla niego szansą na naprawienie dotychczas popełnionych
błędów.
Wcześniejsza karalność, a dozór
Uprzednia karalność nie wyklucza możliwości złożenia wniosku.
Jednak Sąd będzie zwracał uwagę na to jak wyglądają chęci skazanego odnośnie
powrotu do przestępczego życia, a także zachowanie skazanego po opuszczeniu
zakładu karnego. W przypadku gdy skazany dokonał znaczącej poprawy swojego
zachowania, Sąd może uwzględnić wniosek. Należy podkreślić, że zastosowanie
instytucji dozoru elektronicznego nie jest formą darowania kary.
Kiedy Sąd wyda postanowienie o odmowie udzielenia zgody na odbycie kary
pozbawienia wolności w warunkach dozoru elektronicznego?
W przypadku, gdy choć jedna z przesłanek opisanych w art. 41la k.k.w. nie
została spełniona, Sąd powinien wydać postanowienie o odmowie udzielenia zgody
na odbycie kary pozbawienia wolności w warunkach dozoru elektronicznego. Na to
postanowienie przysługuje podmiotom uprawnionym do złożenia wniosku zażalenie.
Sąd Odwoławczy na jego rozpoznanie ma jedynie 7 dni od daty wpływu sprawy. W
przypadku braku uwzględnienia wniosku, kolejny wniosek w tej samej sprawie można
złożyć po upływie trzech miesięcy od wydania postanowienia o odmowie udzielenia
zezwolenia. Jeżeli termin trzymiesięczny nie upłynie, a wniosek zostanie
złożony, Sąd pozostawi go bez rozpoznania.
Kto może sporządzić wniosek?
Wniosek o odbywanie kary pozbawienia wolności w warunkach dozoru elektronicznego
nie musi być sporządzone przez profesjonalnego pełnomocnika. Jednakże, warto
skorzystać z usług adwokata, bądź radcy prawnego, który poprzez zdobyte
doświadczenie będzie wiedział, na co dokładnie położyć nacisk w konkretnym
stanie faktycznym, aby ów wniosek okazał się skuteczny. Oczywiste jest to, że w
Internecie znajdziemy nie jeden gotowy wniosek, pod który należy podstawić
jedynie dane personalne. Aczkolwiek wydaje się, że szanse powodzenia wniosku
sporządzonych na uprzednio przygotowanych, darmowych wzorcach są niezwykle
niskie. Bardzo często bowiem można spotkać stare wzory pism, kiedy jeszcze dozór
mógł być stosowany, przy karze pozbawienia wolności nieprzekraczającej roku.
Dziś możemy składać wniosek, gdy wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia
wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy. To tylko przykład, że
warto skorzystać z wiedzy profesjonalistów, którzy na co dzień sporządzają tego
rodzaju wniosku do Sądów położonych w różnych miejscach Polski.
Kontakt z Kancelarią
Jeżeli jesteś zainteresowany sporządzeniem wniosku na odbycie kary pozbawienia
wolności w systemie dozoru elektronicznego wraz z wnioskiem o wstrzymanie
wykonania kary skontaktuj z naszą Kancelarią. Fachowo udzielamy pomocy prawnej
nie tylko na etapie postępowania przygotowawczego, bądź sądowego, ale również na
etapie postępowania wykonawczego.
