Jeśli dłużnik nie spłaca terminowo swoich zobowiązań, wierzyciel może zdecydować się na wejście na drogę sądową, aby odzyskać pieniądze. Jednym z rodzajów możliwych do rozpoczęcia postępowań sądowych jest postępowanie upominawcze, w trakcie którego dłużnikowi wysyłany jest nakaz zapłaty. Warto jednak wiedzieć, że istnieje opcja wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty, co spowoduje utratę mocy nakazu. Jak napisać taki dokument? Jaki jest termin na wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty? Wyjaśniamy w tym artykule.
Kiedy można otrzymać nakaz zapłaty?
W sytuacji gdy dłużnik nie chce dobrowolnie spłacić należności swojemu wierzycielowi, możliwe jest złożenie do sądu pozwu o wszczęcie postępowania upominawczego, które prowadzi do wydania nakazu zapłaty. To szybki sposób na rozwiązanie problemu, gdyż w tym przypadku formalności ograniczone są do minimum, w przeciwieństwie np. do rozpoznawania sprawy według przepisów ogólnych. Dzięki temu powód ma szansę na odzyskanie swoich pieniędzy w krótkim czasie, wcześniej musi jednak odpowiednio udowodnić swoje żądanie. Warto pamiętać, że postępowanie upominawcze może zostać wszczęte niezależnie od kwoty długu.
Gdy sąd wyda nakaz zapłaty, dłużnik ma dwa tygodnie od dnia otrzymania tego dokumentu na zaspokojenie roszczenia, czyli na spłatę długu (jeśli przebywa na terenie Polski). Jeśli nie spłaci długu w tym terminie, rozpocznie się postępowanie egzekucyjne, kończące się wizytą komornika. Pozwany może również wnieść sprzeciw od nakazu zapłaty, co poskutkuje utratą mocy tego nakazu.
Rodzaje nakazów zapłaty
Obecnie sądy stosują dwa rodzaje nakazów zapłaty:
- standardowe nakazy zapłaty – są wydawane przez sądy rejonowe. Zawierają pieczątkę sądu, który wydał nakaz zapłaty, jego pełną nazwę, datę wydania nakazu, informację, kto wydał nakaz i na czyją rzecz został wydany, a także stosowne pouczenia. Takie nakazy zapłaty stosowane są w zwykłym postępowaniu upominawczym;
- nakazy zapłaty wydawane przez e-Sądy – na takich dokumentach nie ma pieczątek ani podpisów tak jak ma to miejsce w przypadku standardowych nakazów zapłaty. Są to natomiast wydruki wygenerowane elektronicznie z systemu sądu elektronicznego. Takie nakazy są jednak pełnoprawnymi dokumentami urzędowymi i stanowią część elektronicznego postępowania upominawczego (EPU).
Czym jest sprzeciw od nakazu zapłaty?
Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym może mieć miejsce w sytuacji, gdy pozwany nie zgadza się z rozstrzygnięciem i twierdzeniami zawartymi w pozwie załączonym do otrzymanego nakazu. Mówi o tym art. 505 Kodeksu postępowania cywilnego. Dłużnik może wtedy złożyć do sądu prowadzącego daną sprawę sprzeciw w formie odpowiedniego pisma, podnosząc w nim zarzuty przeciwko żądaniu pozwu.
Na skutek złożenia takiego sprzeciwu nakaz zapłaty traci moc. Wtedy sąd rozpatruje sprawę według przepisów ogólnych albo w odrębnym postępowaniu właściwym dla danej sprawy, biorąc pod uwagę zarzuty merytoryczne przedstawione w złożonym sprzeciwie. W przypadku elektronicznego postępowania upominającego następuje natomiast umorzenie postępowania, a powód może złożyć pozew o zapłatę jeszcze raz, tym razem jednak do Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego.
Sprzeciw od nakazu zapłaty – termin złożenia pisma
Sprzeciw od nakazu zapłaty pozwany powinien wnieść zasadniczo w terminie:
- 2 tygodni od otrzymania nakazu, jeśli dłużnik przebywa na terenie Polski;
- 1 miesiąca, gdy doręczenie nakazu miało miejsce poza Polską, ale na terenie Unii Europejskiej;
- 3 miesięcy od momentu otrzymania nakazu, jeśli pozwany przebywa na terenie kraju nienależącego do Unii Europejskiej.
Jeśli pozwany nie wniesie sprzeciwu w odpowiednim w swoim przypadku terminie, nie płacąc przy tym należności wynikających z nakazu zapłaty, albo złoży sprzeciw po upływie określonego terminu, nakaz zapłaty uprawomocni się. Następnie powód (wierzyciel) będzie mógł wystąpić do sądu o nadanie nakazowi klauzuli wykonalności, a następnie będzie mógł skierować wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji. W przypadku spóźnionego wniesienia sprzeciwu, sąd w określonych przypadkach może przywrócić termin do wniesienia sprzeciwu. Dzieje się tak, jeśli nie dotrzymanie terminu było spowodowane okolicznościami niezależnymi od strony wnoszącej sprzeciw.
Jak złożyć sprzeciw od nakazu zapłaty?
Sposoby złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty będą zależały od rodzaju postępowania upominawczego. Jeśli prowadzone jest ono w formie zwykłej, sprzeciw należy złożyć w sądzie, który wydał nakaz zapłaty – można tego dokonać osobiście – składając pismo w biurze podawczym sądu – lub wysyłając pismo pocztą, najlepiej listem poleconym.
Natomiast w przypadku elektronicznego postępowania upominawczego, sprzeciw można złożyć zarówno bezpośrednio w sądzie, jak i drogą elektroniczną poprzez system e-Sąd. Należy jednak pamiętać, że składając sprzeciw poprzez system elektroniczny, sąd będzie komunikował się już wyłącznie w ten sposób – nie będzie możliwa zmiana formy komunikacji na listowną.
Jak napisać sprzeciw od nakazu zapłaty?
Forma sprzeciwu nakazu zapłaty również będzie różniła się w zależności od tego, czy rozpoczęte zostało zwykłe, czy też elektroniczne postępowanie upominawcze.
W przypadku zwykłego postępowania wniosek powinien przybrać formę pisemną, a znaleźć się w nim muszą następujące elementy:
- oznaczenie sądu (będzie to ten sąd, który wydał zaskarżony nakaz zapłaty);
- sygnatura akt sprawy;
- miejsce zamieszkania strony wnoszącej sprzeciw;
- wskazanie stron sporu sądowego (imiona i nazwiska, a jeśli nie są to osoby fizyczne, podaje się ich nazwy);
- oznaczenie rodzaju pisma (koniecznie należy umieścić tutaj nazwę „sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym”);
- wskazanie, czy nakaz zapłaty zaskarża się w całości, czy tylko w części;
- podniesienie zarzutów przeciwko żądaniu pozwu
- podanie dowodów, o których przeprowadzenie prosi się sąd (np. przesłuchanie stron, przesłuchanie świadków lub przedstawienie dowodu spłaty zadłużenia);
- uzasadnienie;
- własnoręczny podpis;
- lista ewentualnych załączników.
Przygotowując sprzeciw należy przygotować go w trzech egzemplarzach. Jeden przeznaczony jest dla sądu, drugi dla przeciwnika procesowego a trzeci należy zachować dla siebie, aby było wiadomo, jakiej treści sprzeciw został złożony. Dwa egzemplarze sprzeciwu (dla sądu i strony przeciwnej) kierujemy do sądu.
Natomiast w przypadku nakazu zapłaty wydanego przez e-Sąd sprzeciw od nakazu zapłaty można wnieść w formie tradycyjnej (tak jak w przypadku standardowego postępowania), jak również w formie elektronicznej poprzez system e-Sąd. W przypadku formy tradycyjnej sprzeciw od nakazu zapłaty w EPU nie musi być pismem procesowym, dlatego jest prostszy do sporządzenia, a w dodatku można nawet napisać go ręcznie. Należy jednak podać w nim sąd, do którego kierowany jest sprzeciw, dane stron postępowania oraz sygnaturę akt. Ponadto w takim wniosku musi znaleźć się:
- informacja, że zaskarża się nakaz zapłaty w całości;
- podniesienie zarzutów;
- czytelny podpis.
Złożenie sprzeciwu w systemie e-Sąd wymaga natomiast podania kodu dostępu wskazanego na nakazie zapłaty oraz wprowadzenia treści sprzeciwu. Taki dokument podpisuje się podpisem elektronicznym, dlatego nie trzeba go drukować ani dostarczać do sądu w formie papierowej.
Jak powinien wyglądać skuteczny sprzeciw od nakazu zapłaty?
W przypadku elektronicznego postępowania upominającego treść sprzeciwu od nakazu zapłaty może składać się wyłącznie ze stwierdzenia, że pozwany nie zgadza się z treścią wydanego przez sąd nakazu zapłaty. W tym trybie nie ma bowiem konieczności przedstawiania dowodów, aby nakaz zapłaty utracił moc.
Sytuacja wygląda jednak inaczej w przypadku zwykłego postępowania, gdyż wtedy po zgłoszeniu przez pozwanego sprzeciwu sprawa kierowana jest do normalnego postępowania, a powód będzie musiał odpowiedzieć na zarzuty merytoryczne przedstawione przez pozwanego w złożonym sprzeciwie. Z tego powodu tak ważne jest, aby sprzeciw został sporządzony w rzetelny sposób – pomóc w tym może doświadczony prawnik, który przygotuje pismo tak, aby dalsze postępowanie przebiegło z korzyścią dla pozwanego. W Kancelarii Szantar Uznańska Porwisiak pomagamy sporządzać sprzeciwy od nakazu zapłaty, a także możemy wesprzeć, jeśli konieczne będzie ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
FAQ:
- Ile czasu na sprzeciw od nakazu zapłaty?
Najczęściej na złożenie sprzeciwu od nakazu zapłaty pozwany ma 2 tygodnie od otrzymania nakazu, jednak jeśli przebywa poza Polską, czas ten będzie dłuższy. W przypadku konieczności dostarczenia nakazu zapłaty na terenie kraju należącego do UE będzie to miesiąc, a w pozostałych sytuacjach 3 miesiące.
- Kiedy następuje uchylenie nakazu zapłaty?
Uchylenie nakazu zapłaty ma miejsce, gdy nie istnieje możliwość doręczenia nakazu zapłaty, zwłaszcza gdy miejsce pobytu pozwanego jest nieustalone albo adres podany przez wierzyciela jest niepoprawny. Uchylenie może również nastąpić w sytuacji, gdy pozwany albo organ powołany do jego reprezentacji nie ma zdolności procesowej lub sądowej.
- Co się stanie, jeśli pozwany nie wniesie sprzeciwu od nakazu zapłaty?
Jeśli pozwany nie wniesie sprzeciwu od nakazu zapłaty w określonym dla siebie terminie ani nie ureguluje określonej należności, nakaz ma skutki prawomocnego wyroku. W takim przypadku prawomocny nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności może zostać skierowany do egzekucji komorniczej.
