Umorzenie postępowania. Czym jest i jakie niesie skutki dla dłużników?

Umorzenie postępowania jest jednym z rozstrzygnięć, które w formie postanowienia wydaje Sąd.

Wiele osób, w tym klientów Kancelarii, wychodzi z błędnego założenia, że umorzenie postępowania kończy sprawę. Nic bardziej mylnego. Takie postanowienie nie jest rozstrzygnięciem sprawy co do istoty, pod względem merytorycznym. Można je potocznie określić jako „rozstrzygnięcie techniczne”. Zamyka ono tylko dane konkretne postępowanie sądowe. Pamiętajmy jednak, że zostawia powodowi prawo do ponownego wytoczenia powództwa przeciwko dłużnikowi.

Wydane postanowienie nie zamyka powodowi drogi do wystąpienia z kolejnymi roszczeniami z tego samego tytułu.

Postanowienie o umorzeniu postępowania nie jest objęte powagą rzeczy osądzonej (res iudicata). Zamyka ono więc formalnie dane postępowanie, nie wygasza jednak nieprzedawnionych roszczeń powoda.

Postanowienie o umorzeniu może zostać wydane przez Sąd z różnych przyczyn.

Mianowicie:

  • Powód skutecznie cofnął pozew,
  • Strony zawarły ugodę w trakcie procesu,
  • Wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne,
  • Upłynął okres zawieszenia postepowania.

Cofnięcie pozwu oznacza zrezygnowanie przez powoda z dochodzenia roszczeń przed Sądem. Najczęściej powodowie cofają pozew, po przedstawieniu zarzutów przez pozwanych, zwłaszcza reprezentowanych przez profesjonalnego pełnomocnika.

W sprawie wytoczonej przed Sądem Okręgowym w Warszawa – Praga miało miejsce umorzenie postępowania. To sprawa wytoczona przez Santander Bank Polska S.A. przeciwko jednemu z naszych klientów na ponad 172.000,00 zł .

Po złożeniu w imieniu naszego Mocodawcy pisma procesowego zawierającego zarzuty, powód cofnął powództwo. Poskutkowało to umorzeniem postępowania i przyznaniem kosztów procesu.

Przy cofnięciu pozwu trzeba jednak rozróżnić, cofnięcie ze zrzeczeniem się roszczenia oraz bez zrzeczenia się roszczenia. Zrzeczenie się roszczenia oznacza rezygnację z dochodzenia roszczenia, nie tylko w danym postępowaniu sądowym, ale zamyka drogę do ponownego wytoczenia powództwa z tego samego tytułu prawnego. W takim przypadku postanowienie o umorzeniu zamyka definitywnie sprawę i dalsze roszczenia powoda. Cofnięcie bez zrzeczenia się roszczenia skutkuje umorzeniem postępowania, o którym była mowa na początku artykułu, tj. kończy dane postępowanie, ale nie pozbawia powoda prawa do wytoczenia nowego powództwa z tego samego roszczenia.

Postępowanie może ulec umorzeniu również na skutek niedopełnienia przez powoda czynności, których brak uniemożliwia nadanie dalszego biegu sprawie, po upływie okresu zawieszenia postępowania.

Autor: Radca prawny Piotr Frydrych.

Zastanawiasz się, czy w Twojej sprawie powód może ponownie wytoczyć powództwo? Chętnie przeanalizujemy Twoją sprawę i odpowiemy na nurtujące Cię pytania.

Zapraszamy do zapoznania się z naszym ostatnim wpisem https://szantar.pl/bez_kategorii/ogloszenie-upadlosci-konsumenckiej-a-inne-postepowania/

Skutki procesowe zrzeczenia się roszczenia przez powoda

Zrzeczenie się roszczenia jest instytucją prawa procesowego. W toku procesu powód, który wystąpił z żądaniem zapłaty może złożyć do Sądu oświadczenie o tym, że zaniechał dochodzenia swoich praw. Najczęściej zrzeczenie się roszczenia jest składane jednocześnie wraz z cofnięciem pozwu. Takie oświadczenia z punktu widzenia pozwanego należy ocenić jako korzystne, bowiem uniemożliwiają stronie występującej z pozwem  ponowne wytoczenie powództwa przeciwko tej samej osobie. W przypadku, gdy powód zrzeka się roszczenia oznacza to, iż rezygnuje z jego dochodzenia, co z kolei uprawnia pozwanego do podniesienia w kolejnym ewentualnym procesie zarzutu zrzeczenia się roszczenia przez stronę przeciwną. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 1 lutego 2018 r., sygn. akt III SO 6/16, zrzekając się roszczenia procesowego, powód rezygnuje ze zbadania jego zasadności w tym samym stanie faktycznym i wobec tego samego pozwanego. W razie ponownego wytoczenia powództwa o to samo roszczenie i przeciwko temu samemu dłużnikowi (pozwanemu), sąd powinien wydać wyrok oddalający powództwo, jeżeli dłużnik powoła się na wcześniejsze cofnięcie pozwu i zrzeczenie się roszczenia przez powoda w poprzednim procesie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2015 r., I CSK 789/14, LEX nr 1816550). Wówczas cofnięcie powództwa ze zrzeczeniem się roszczenia stanowi negatywną przesłankę procesową do ponownego wniesienia powództwa o to samo roszczenie. Oświadczenie woli powoda o zaniechaniu dochodzenia roszczeń może wynikać z różnorakich powodów. Najczęściej jest to spowodowane brakami dowodowymi, które uniemożliwiają prawidłowe ustalenie długu zarówno co do zasady jak i co do wysokości.

Należy pamiętać, że zrzeczenie się roszczenia podlega kontroli ze strony Sądu. Zgodnie z treścią art. 203 § 4 k.p.c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Powód ma możliwość cofnięcia pozwu wraz ze zrzeczeniem się roszczenia do chwili wydania wyroku. W takiej sytuacji pozew nie wywołuje żadnych skutków, a pozwany który poniósł koszty pomocy prawnej przez profesjonalnego pełnomocnika może żądać od strony powodowej zasądzenia ich zwrotu. Jeżeli jednak pozwany spłacił roszczenie w trakcie postępowania i ta okoliczność jest przyczyną cofnięcia pozwu przez powoda, wówczas pozwanemu nie przysługuje roszczenia o zwrot kosztów procesu, bowiem na chwilę wytoczenia powództwa żądanie powoda było zasadne.

apl. adw. Marcin Śpiewak, Kancelaria Adwokacka Szantar i Wspólnicy; biuro@szantar.pl