Weksel – czym jest i dlaczego pożyczkodawcy zależy na tym, aby go wystawiono?

Weksel – co musi zawierać?

Weksel jest specyficznym reprezentantem kategorii papierów wartościowych, którego znamienną cechę stanowi bezwarunkowe zobowiązanie jego wystawcy, do zapłacenia na rzecz remitenta określonej sumy pieniężnej, w ustalonym przez strony terminie. Zasady prawa wekslowego, a w szczególności: ich wystawiania, definiowania oraz ewentualnego egzekwowania, uregulowano w ustawie Prawo Wekslowe z dnia 28 kwietnia 1936 r.  

 Rodzaje weksli

Najbardziej zasadniczy, elementarny podział weksli, przewiduje kategorię weksli własnych (sola weksli) oraz weksli trasowanych. Sola weksle, kreują zobowiązanie wystawcy weksla do zapłaty podmiotowi wekslowo uprawnionemu (czyli remitentowi), określonej w wekslu kwoty. Dla weksli trasowanych zaś, charakterystycznym jest element wskazania przez wystawcę weksla oznaczonej osoby (trasata), na której to będzie ciążył obowiązek jego spłaty. 

 Weksel własny in blanco

Jednakże, realia rynku pożyczkowego, wskazują że kategorią weksli, z którą pożyczkobiorcy najczęściej moją do czynienia, są tzw. weksle własne in blanco. Weksel in blanco to weksel, który w chwili jego wystawienia, z premedytacją nie został uzupełniony niektórymi elementami, które z punktu widzenia ogólnych warunków formalnych stawianych przez ustawę wekslom, mogłyby się wydawać konieczne do jego ważności. W przypadku weksli wystawianych w roli zabezpieczenia umowy pożyczki, elementem brakującym jest najczęściej suma wekslowa.  

 Deklaracja wekslowa

Zobowiązanie wekslowe, którego źródło stanowi weksel in blanco, związane jest z zawarciem dodatkowego porozumienia między pożyczkodawcą, a pożyczkobiorcą (a na gruncie stosunku wekslowego: między remitentem, a wystawcą weksla), w którym strony precyzują warunki, sposób oraz okoliczności, w razie zaistnienia których weksel in blanco ulegnie uzupełnieniu o elementy brakujące w chwili jego emisji. Z chwilą zgodnego z umową uzupełnienia weksla in blanco, przybiera on przymiotów weksla zwykłego. Wtedy również, remitent zyskuje uprawnienie do dochodzenia roszczeń wekslowych. 

 Zalety weksla dla pożyczkodawcy

Fakt, iż podmiot wywodzi swoje żądania z weksla, stawia go w uprzywilejowanej pozycji procesowej. Kodeks postępowania cywilnego dopuszcza bowiem dla roszczeń wekslowych, możliwość zastosowania tzw. postępowania nakazowego – które jest: proste, sprawne, tanie, 
a w braku powzięcia stosownej inicjatywy procesowej przez stronę pozwaną może prowadzić do błyskawicznej egzekucji roszczenia, bez potrzeby podejmowania skomplikowanego postępowania dowodowego. 

Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla

Orzekając o wydaniu nakazu zapłaty, sąd obliguje stronę pozwaną do zaspokojenia roszczenia powoda w całości, w terminie dwóch tygodni, jak również poucza o możliwości wniesienia w tym terminie zarzutów. Nakaz, przeciw któremu nie wniesiono zarzutów, nabiera mocy prawomocnego wyroku. 

 Jak się bronić przez nakazem z weksla?

Nie ma zatem wątpliwości, że jeśli otrzymałeś w przesyłce sądowej nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, wydany w oparciu o weksel – nie ma co na czekać. Jeśli sądzisz, że zasadność nakazu może budzić zastrzeżenie, bądź umowa pożyczki, która została zabezpieczona nakazem, może godzić w Twój słuszny interes, niezwłocznie skonsultuj się z naszymi specjalistami. „Za kilka dni” może być już za późno. 

apl. adw. Jakub Kuniszewski, Kancelaria Adwokacka Szantar i Wspólnicy, biuro@szantar.pl