Krajowy Rejestr Zadłużonych

Bez kategorii, pojęcia i definicje

Zadłużenie jako powszechny problem

Zadłużenie jest często problemem, który staramy się ukryć.Milczymy przed osobami bliskimi, ukrywamy przed znajomymi, staramy się zataić go w pracy. Działania takie wynikają zwykle ze wstydu lub strachu, jak też z obawy przed konfrontacją, zarówno ze swoimi problemami jak i osobami ze swojego otoczenia, których oceny i reakcji możemy zwyczajnie się bać. Chęć ukrycia zadłużenia może też wynikać z innego strachu. Strachu o to, jak będziemy dalej funkcjonować ekonomicznie – czy uda nam się wziąć kolejną pożyczkę lub kredyt, telefon na abonament, zawrzeć nową umowę z dostawcą kablówki. Wszyscy przedsiębiorcy, z którymi zawieramy takie zobowiązania zainteresowani są tym, czy będziemy w stanie je spłacać. Do tej pory do weryfikacji tego służyły narzędzia takie jak Biuro Informacji Kredytowej, czy rozmaite biura informacji gospodarczej. Od 1 grudnia 2021 r. jednak pojawiło się nowe narzędzie prześwietlania dłużników.

Krajowy Rejestr Zadłużonych

Czym jest Krajowy Rejestr Zadłużonych? Kogo można w nim znaleźć? Jakie dane ujawnia? Czy należy się go bać? Sprawdźmy!
Krajowy Rejestr Zadłużonych to prowadzony przez Ministra Sprawiedliwości rejestr, zastępujący funkcjonujący wcześniej Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości, w którym wpisane są dane określonych kategorii dłużników. Nie każdy z nich zatem może znaleźć się w tym rejestrze. Ustawa z dnia 6 grudnia 2018 r., która weszła w życie 1 grudnia 2021 r., o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, zawiera pełną listę podmiotów, których dane mogą zostać wpisane do rejestru.
Upraszczając nieco, w rejestrze znajdą się dane osób, wobec których wobec których są albo były prowadzone postępowania:
  • restrukturyzacyjne oraz o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli,
  • upadłościowe lub wtórne postępowania upadłościowe,
  • zakończone prawomocnym orzeczeniem zakazu wykonywania działalności gospodarczej,
  • w przedmiocie uznania orzeczenia o wszczęciu zagranicznego
    postępowania upadłościowego.
    Wpisane do Rejestru będą też dane o:
  • wspólnikach osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą
    odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, jeżeli ogłoszono upadłość spółki, wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe wobec spółki lub oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki,
  • podmiotach wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne
    prowadzone przez komornika sądowego, lub sąd z uwagi na fakt, że z
    egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych, albo umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone przez naczelnika urzędu skarbowego albo dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z uwagi na fakt, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne;
  • osobach fizycznych, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych lub egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, a które zalegają ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące.

Wpis do Rejestru Zadłużonych

W skrócie zatem, możliwość wpisania do Krajowego Rejestru Zadłużonych dotyczy zatem osób co do których toczyło się postępowanie upadłościowe (w tym także dotyczące tzw. upadłości konsumenckiej), restrukturyzacyjne, wobec których orzeczono zakaz wykonywania działalności gospodarczej, wspólników spółek odpowiadających za ich majątek, które to spółki dotknęła upadłość, dłużników, wobec których umorzono egzekucję z uwagi na to, że w jej trakcie nie było szans na uzyskanie kwot wyższych niż same koszty egzekucji, czy także część dłużników alimentacyjnych. Nie każdy zatem dłużnik zostanie wpisany do Rejestru.
Należy zaznaczyć, że wpis dokonywany jest za sprawą organu
prowadzącego postępowanie, z którym związany jest wpis w Rejestrze, takiego jak Sąd, Komornik, czy Naczelnik Urzędu Skarbowego. Gdy zatem zaistnieją podstawy do dokonania wpisu do Rejestru, to nie ma szans, by takiego wpisu uniknąć. Trzeba zatem być świadomym, że gdy znajdziemy się w jednej z powyższych sytuacji nasze dane zostaną wpisane do Rejestru.

Jawność Rejestru Zadłużonych

Krajowy Rejestr Zadłużonych jest jawny, co oznacza że każdy może go przeglądać, bądź wyszukiwać w nim osoby, z którymi przykładowo chce zawrzeć jakąś umowę. A zakres danych ujawnionych w Rejestrze jest bardzo szeroki, poza bowiem imieniem i nazwiskiem dłużnika znajdziemy tam jego adres zamieszkania, a nawet numer PESEL, czy inne dane pozwalające na jednoznaczną identyfikację – w odniesieniu
do niektórych rodzajów wpisanych podmiotów może to być i kilkadziesiąt różnych rodzajów danych. Pamiętać też trzeba, że dane raz wpisane do
rejestru, co do zasady nie są z niego usuwane, a jedynie przestają być
ujawniane po określonym w ustawie czasie – różnym, dla różnych
rodzajów danych, wpisanych do rejestru w związku z różnymi
okolicznościami.

Czy każdy dłużnik trafi do Rejestru Zadłużonych?

Podsumowując, Krajowy Rejestr Zadłużonych stanowi zbiór danych o dłużnikach pewnych określonych kategorii, a zatem znaczna część osób mających problemy z zadłużeniem się w nim nie pojawi. Rejestr ten dotyczy osób, których historie i przypadki związane z zadłużeniem są szczególnie skomplikowane, wisi nad nimi widmo upadłości, ich majątek nie pozwala nawet na pokrycie kosztów egzekucji komorniczych, bądź mają problemy choćby z regulowaniem alimentów. Wpisanie do Rejestru jest skutkiem powyższych okoliczności, a zatem podejmując się próby wychodzenia z długów nie należy się skupiać na samym Rejestrze i dokonanym wpisie, a skupić na przyczynach wystąpienia zadłużenia i z nimi walczyć. Istotne jest bowiem odpowiednie ukierunkowanie działań oddłużeniowych.

r.pr. Maciej Draheim, Kancelaria Adwokacka Szantar i Wspólnicy

Jeśli masz problem z zadłużeniem i nie chcesz trafić do Krajowego Rejestru Zadłużonych skontaktuj się z naszą kancelarią. Opracujemy i wdrożymy plan oddłużeniowy dedykowany dla Ciebie. Oferujemy aktywne wsparcie w negocjacjach z wierzycielami ale również staniemy po Twojej stronie w postępowaniu sądowym czy egzekucyjnym. Wyjście z pętli zadłużenia z pomocą specjalistów jest znacznie łatwiejsze niż samodzielne działanie.

Zapraszamy do kontaktu.

Przedawnienie – czym jest i jak w zasadzie może ono wpłynąć na moje zadłużenie?

Bez kategorii, pojęcia i definicje

Dzisiejszy wpis dotyczy przedawnienia i jego wpływu na wynik postępowań sądowych. Czym jest przedawnienie? Jak i kiedy się na nie powoływać? O tym w poniższym poście. 

Poprzedzając rozważania w przedmiocie wpływu przedawnienia na roszczenia konsumentów z tytułu zaciąganych kredytów lub pożyczek – w pierwszej kolejności należy wyjaśnić, czym przedawnienie w istocie jest. Polski system prawa cywilnego, przewiduje szereg tzw. instytucji dawności, które to można sprowadzić występujących na gruncie prawa cywilnego zdarzeń uzależniających określone skutki prawne z upływem czasu. Przedawnienie – obok chociażby: prekluzji, zasiedzenia, czy przemilczenia, należy do tej grupy instytucji. 

Definicja

Definiując kategorię instytucji dawności, ustawodawcy przyświecał określony cel legislacyjny, którym jest usunięcie stanu niepewności w obrocie prawnym, powstający wskutek braku aktywności w terminie ustawowo określonym, uprawnionego podmiotu, w celu wyegzekwowania przysługującego mu uprawnienia. Groźba wystąpienia przedawnienia roszczenia, ma na celu zachęcenie wierzyciela do podjęcia stosownej aktywności. Jeśli pomimo upływu czasu, nie dokonuje on realizacji przysługującego mu prawa, to nie ustawodawca nie uważa za stosowne, zapewniać mu w  tym  zakresie  ochrony. 

Jednakże, mieć na względzie należy, że przedawnienie nigdy nie działa z mocy prawa, lecz prowadzi ono do uzyskania przez zobowiązanego zarzutu, możliwego do podniesienia przez Sądem, który to skutecznie paraliżuje sposobność efektywnego dochodzenia prawa podmiotowego (tu: roszczenia), przez wierzyciela. 

Jak liczyć przedawnienie

Kwestię określenia tego od kiedy termin przedawnienia biegnie, reguluje przepis art. 120 k.c., w zdaniu pierwszym stanowiący iż: „Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne”. Samo pojęcie wymagalności nie doczekało się swego ustawowego dookreślenia, jednakże w literaturze i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, iż oznacza ono jako stan, w którym uprawniony może domagać się od zobowiązanego spełnienia świadczenia. Jeżeli zatem doszło do zawarcia umowy kredytu, gdzie kredytobiorca zobowiązał się do jej zwrotu np. w terminie do 1 lipca 2021 r., a którego to zobowiązania ostatecznie nie wykonał – to właśnie ta data wskazuje, iż roszczenie z umowy kredytu uzyskało wówczas przymiot wymagalności, jest możliwe do dochodzenia przed sądem, jak również: że termin przedawnienia rozpoczął swój bieg. 

Przerwanie przedawnienia

Kolejną ważną kwestię w kontekście problematyki przedawnienia roszczeń, stanowi instytucja przerwania biegu przedawnienia. Wskazuje ona na pewne okoliczności, których wystąpienie sprawia, że termin przedawnienia wstrzymuje swój bieg na czas trwania danej przesłanki. Po ustaniu takiej okoliczności termin przedawnienia biegnie od nowa, tak jakby uprzednio nie upłynęła żadna jego  część – z tego też względu należy być szczególnie wyczulonym na rozróżnienie instytucji: przerwania biegu przedawnienia oraz zawieszenia biegu przedawnienia.  

Przerwanie  biegu  przedawnienia  nastąpić może, tak  z  inicjatywy  wierzyciela, jak również dłużnika. Art. 123 k.c. stanowi o trzech kategoriach zdarzeń prowadzących do przerwania biegu przedawnienia. A są to: po pierwsze –  każda czynność  dokonana  przed  właściwym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń  danego  rodzaju,  przedsięwziętą  bezpośrednio  w  celu  dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (taką czynność stanowi chociażby wytoczenie powództwa), po drugie – wszczęcie mediacji, oraz po trzecie: uznanie roszczenia przez osobę, przeciw której ono przysługuje.  

Żeby go uniknąć, koniecznie zapoznaj się z naszym wcześniejszym artykułem: https://szantar.pl/pojecia-i-definicje/czym-jest-uznanie-roszczenia-jak-go-uniknac/

Skutki przedawnienia

Jakie więc ostatecznie skutki w sferze obligacyjnej zobowiązanego generuje przedawnienie roszczenia? Elementarnym następstwem wystąpienia takiego stanu, jest powstanie po stronie dłużnika uprawnienia do skutecznego uchylenia się od obowiązku spełnienia zobowiązania. Dochodzi do swoistej transformacji zobowiązania prawa cywilnego, w zobowiązanie o charakterze naturalnym. Zasadnicza różnica między zobowiązaniami wyżej wymienionych kategorii, polega na tym, że zobowiązanie naturalne wciąż jest zobowiązaniem należnym wierzycielowi, jednakże wierzyciel nie dysponuje uprawnieniem do jego wyegzekwowania przy użyciu środków aparatu państwowego – w szczególności sądu, komornika etc. W reakcji na wytoczenie powództwa o zasądzenie roszczenia wynikającego z zobowiązania naturalnego, które uległo przedawnieniu, po trafnym podniesieniu zarzutu przedawnienia, Sąd oddali powództwo – jednakże, jeśli mimo upływu terminu przedawnienia dłużnik spełni zobowiązanie (np. pozostając w nieświadomości upływu terminu przedawnienia, czy też unosząc się względami honorowymi), nie będzie mógł wówczas domagać się jego zwrotu, gdyż – co do zasady było ono wierzycielowi należne. 

Terminy przedawnienia

Obowiązkowo zapoznaj się z podstawowymi terminami dotyczącymi przedawnienia roszczeń.  Art. 118 k.c. wskazuje, że zasadniczo termin przedawnienia roszczeń wynosi 6 lat. W przypadku roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – termin wynosi 3 lata. Jednakże, pamiętaj. Jeśli termin przedawnienia jest dłuższy lub równy 2 latom, koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. 

 Dla przykładu: 

Pewna instytucja finansowa, zawodowo trudniąca się udzielaniem pożyczek, zawarła z Janem Kowalskim umowę pożyczki, w której jako termin spełnienia świadczenia przez pożyczkobiorcę, strony oznaczyły 10 lipca 2021 r. Pan Kowalski ostatecznie nie wykonał swojego zobowiązania. 

Instytucja finansowa zawodowo trudniąca się udzielaniem pożyczek dochodzi roszczenia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej – w związku z czym termin przedawnienia określony w oparciu o art. 118 k.c., wynosi 3 lata. Sugerowałoby to przypuszczenie, że termin przedawnienia upłynie 10 lipca 2024 r. Tak jednak nie jest.  

Art. 118 k.c. in fine, stanowi bowiem, że w sytuacji kiedy termin przedawnienia wynosi 2 lata lub więcej, koniec terminu przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Oznacza to, że roszczenia względem pana Kowalskiego ostatecznie przedawni się z końcem dnia 31 grudnia 2024 r. 

 

Masz wątpliwości? Powziąłeś podejrzenie, że roszczenie w odniesieniu do którego wytoczono przeciw Tobie powództwo, może być roszczeniem przedawnionym? Bezwzględnie skonsultuj się z naszymi specjalistami. 

apl. adw. Jakub Kuniszewski, Kancelaria Adwokacka Szantar i Wspólnicy